Het Spel Petanque
Petanque is een Frans werpspel
Petanque (Franse uitspr: [petɑ̃k]) is een spel dat overeenkomsten vertoont met onder andere bowling, Mölkky en kubb. Petanque behoort tot de categorie boules sporten, waarbij de spelers hun ballen (d.w.z. boules) naar een doelwit rollen of gooien. Het woord petanque is afgeleid van de uitdrukking pè tancat in het Provençaalse dialect van de Occitaanse taal, wat voeten verankerd betekent. Het doel van het spel is om punten te scoren door ballen dichter bij een kleinere bal (het doelwit) te hebben dan de tegenstander, nadat alle ballen zijn gegooid.
Petanque is toegankelijk voor iedereen. Het duurt slechts een paar minuten om het onder de knie te krijgen en vereist weinig uitrusting en infrastructuur. Het spel wordt gewoonlijk gespeeld op harde aarde of grind, maar kan ook op gras, zand of andere ondergronden worden gespeeld. Petanque wordt gespeeld door twee teams, waarbij elk team bestaat uit één, twee of drie spelers. Het spelen van een spelletje petanque vereist vaardigheid en precisie, maar ook een strategische instelling!
Petanque kent een lange geschiedenis, die teruggaat tot het oude Griekenland. Petanque in zijn huidige vorm werd in 1907 uitgevonden in La Ciotat bij Marseille. De populariteit van het spel kende een grote groei na de Tweede Wereldoorlog.
Een Korte Geschiedenis
Al in de 6e eeuw v.Chr. speelden de oude Grieken spellen waarbij ze muntstukken, daarna platte stenen en later stenen ballen zo ver mogelijk probeerden te gooien. De oude Romeinen maakten er meer een behendigheidsspel van, door een doel toe te voegen waarnaar gegooid kon worden. Na de Romeinen werden de stenen ballen vervangen door houten ballen. Tijdens de Middeleeuwen kende de populariteit van dergelijke balspellen ups and downs. Maar in bepaalde streken, zoals de Provence in Frankrijk, bleven ze populair.
In de tweede helft van de 19e eeuw werd een vorm van jeu de boules, genaamd jeu provençal, zeer populair in Frankrijk. Bij dit spel moesten de spelers drie passen lopen alvorens ze hun bal gooiden. In 1907 in La Ciotat (bij Marseille) werd deze regel aangepast ter wille van een oude reumapatiënt (Jules Lenoir), die deze loop niet meer kon maken. Volgens de nieuwe regels moest de werper op zijn plaats blijven, en dit werd afgedwongen door een cirkel om hem heen te trekken. Men noemde het spel pieds tanqués, verankerde voeten, een naam die uiteindelijk evolueerde tot de huidige naam van het spel, petanque. Petanque werd al snel de populairste vorm van jeu de boules.
Aanvankelijk werden petanque ballen van hout gemaakt. Om deze houten ballen meer gewicht te geven, werden ze meestal bedekt met metalen spijkers. Na de Eerste Wereldoorlog werd de technologie voor het vervaardigen van kanonskogels aangewend om metalen ballen te maken. Tegenwoordig worden petanque ballen gemaakt door twee stalen platen tot halve bollen te persen, die vervolgens aan elkaar worden gelast tot de holle metalen petanque ballen waarmee we vandaag de dag bekend zijn.
Een Wereldwijd Succes
Na het overweldigend succes in Zuid-Frankrijk aan het begin van de 20e eeuw, is petanque nu een wereldwijd succes geworden. Vanaf de Tweede Wereldoorlog begon petanque een indrukwekkende opmars die eerst heel Frankrijk overspoelde en al snel ook andere landen uit Europa en daarbuiten. De vele toeristen die petanque in Frankrijk ontdekten, begonnen het ook in hun eigen regio's te importeren. Petanque wordt ook gespeeld in de voormalige Franse kolonies zoals Laos, Thailand, Vietnam, Cambodja, India en delen van Afrika. Petanque toernooien worden over de hele wereld gespeeld.
Petanque verenigingen bestaan niet alleen in Frankrijk, maar ook in België, Duitsland, Zwitserland, Spanje, alsmede in de VS, Canada en andere landen. De Fédération Internationale de Petanque et Jeu Provençal (FIPJP) zag het levenslicht in 1958. In 1959 organiseerden zij het eerste wereldkampioenschap petanque. Momenteel telt de FIPJP ongeveer 600.000 leden uit 52 landen.
Petanque is nog geen Olympische sport. Om bij het Olympisch Comité te lobbyen, werd de Confédération Mondiale des Sports de Boules (CMSB) opgericht. Sinds 1985 zet de CMSB zich onverstoord in om petanque onderdeel te maken van de Olympische Zomerspelen.
Waar kopen?
Als je van plan bent om een petanque set te kopen, dan raadt Petanque World je aan om de set te kopen die op Amazon wordt aangeboden.
Deze petanque set is de meest redelijk geprijsde set die voldoet aan de FIPJP-normen wat betreft afmetingen en gewicht. Als je wilt leren petanquen, of het gewoon eens wilt proberen, is dit de set om te kopen. We raden je aan om je petanque set rechtstreeks op Amazon te bestellen, omdat je op hun website – in de meeste gevallen – de laagste prijs betaald (er rekening mee houdend dat verzending kosteloos is).
view on amazon.comSpelregels
Petanque wordt gespeeld tussen twee teams. Het doel van het spel is om punten te scoren door ballen dichter bij een kleinere bal — de but — te gooien dan de tegenstander. De bal die het dichtst bij de but ligt, heeft het punt. Het team dat niet het punt heeft, gooit zijn ballen totdat er één het dichtst bij de but ligt. Het andere team gooit vervolgens ballen totdat ze weer het punt hebben, enz... Een petanque ronde eindigt wanneer beide teams al hun ballen hebben gegooid.
Het team waarvan aan het einde van de ronde de beste bal het dichtst bij de but ligt, wint de ronde. Zij krijgen één punt voor elke bal die dichter bij de but ligt dan de beste bal van het verliezende team. Een spel petanque wordt gespeeld over meerdere rondes. De winnaar is het team dat als eerste 13 punten behaalt.
Petanque Tornooien
De FIPJP-wereldkampioenschappen en de Masters de Petanque, de Europetanque en de British Open Petanque Championships. Jaar in, jaar uit worden er over gans de wereld heel wat petanque toernooien gespeeld. Voor professionele spelers in verenigingsverband, of relaxte spelers zonder verdere ambities. Er worden toernooien georganiseerd naar ieders smaak, dus laat je niet weerhouden om je in te schrijven voor een toernooi bij jou in de buurt.
Internationale Kampioenschappen
In 1959 organiseerde de FIPJP het allereerste wereldkampioenschap petanque. En sinds 1971 organiseren zij dit evenement elk jaar — zonder onderbreking. De kampioenschappen voor mannen worden in de even jaren gehouden, en de kampioenschappen voor vrouwen en jongeren in de oneven jaren. Frankrijk is vooralsnog veruit het best presterende land op dit toernooi.
Het Europees kampioenschap petanque, ook Europetanque genoemd, wordt georganiseerd door de Confédération Européenne de Petanque (CEP) en de federaties van de daarbij aangesloten landen. Er zijn competities voor vijf spelersgroepen: Jeugd (onder 18), Beloftes (onder 23), Vrouwen, Mannen en Veteranen (boven 55).
Verder is er nog de Petanque Masters, een internationaal toernooi dat wordt gespeeld tussen teams van telkens drie spelers. Het vindt plaats gedurende de zomer in acht etappes, verspreid over acht Franse steden. Op de Petanque Masters wordt er petanque van het allerhoogste niveau gespeeld.
Nationale Kampioenschappen
Petanque is enorm populair in Frankrijk, en bijgevolg vinden de meeste toernooien daar plaats. De Mondial la Marseillaise à Petanque is het grootste petanque toernooi ter wereld. Het is toegankelijk voor iedereen en brengt elk jaar meer dan 13.000 spelers en 150.000 toeschouwers samen in Marseille.
Het grootste jaarlijkse toernooi in de Verenigde Staten is de Petanque Amelia Island Open (voorheen de Petanque America Open), dat telkens in november georganiseerd wordt op Amelia Island, Florida. De British Open is een groot petanque toernooi in het noorden van Engeland dat spelers uit het hele Verenigd Koninkrijk en Europa aantrekt. Uiteraard vinden er over de hele wereld nog vele andere petanque toernooien plaats.